| Kategorija: | Demografija i socijalne statistike |
| Oblast: | Zaposlenost i zarade |
| Istraživanje / popis: | Anketa o radnoj snazi |
Napomena: Ukoliko imate neko pitanje u vezi metapodataka, obratite se nadležnima u MONSTAT-u.
| 1. Kontakt podaci Vrh | |
| 1.1. Nadležna organizacija: | Uprava za statistiku Crne Gore - MONSTAT |
| 1.2. Nadležna organizaciona jedinica: |
Odsjek statistike tržišta rada |
| 1.5. Adresa kontakta: | IV Proleterske br. 2, 81000 Podgorica Crna Gora |
| 2. Podaci o ažuriranju metapodataka Vrh | |
| 2.1. Datum poslednje potvrde validnosti: |
|
| 2.2. Datum poslednje diseminacije: |
29/12/2023 |
| 2.3. Datum poslednjeg ažuriranja: |
07/10/2020 |
| 3. Prezentacija statističkih podataka Vrh | |
| 3.1. Opis podataka: | Anketa o radnoj snazi mjeri ekonomsku aktivnost stanovništva u kratkom periodu posmatranja od nedjelju dana. Anketom se prikupljaju demografska i obrazovna obilježja članova domaćinstva prema polu, obilježja glavnog i dodatnog posla, zatim posla koji je osoba obavljala u prošlosti, položaj u zaposlenju, časovi rada, radno vrijeme, djelatnost, zanimanje, obilježja nezaposlenih osoba, neaktivne osobe. Prema tome, glavne kategorije koje su obuhvaćene ovim istraživanjem: ukupna zaposlenost, nezaposlenost, demografske, obrazovne, socio-ekonomske i druge karakteristike pojedinaca. Jedan od glavnih ciljeva ankete je da se pri definisanju ukupne zaposlenosti i nezaposlenosti primijene međunarodni standardi kako bi se ove kategorije mogle upoređivati sa istovjetnim kategorijama u drugim zemljama. Anketa o radnoj snazi se sprovodi u skladu sa standardima i preporukama Međunarodne organizacije rada, kao i u skladu sa evropskim zakonodavnim aktima Savjeta i Parlamenta, i sa zahtjevima Evropskog zavoda za statistiku (EUROSTAT), u vezi sa metodologijom, organizacijom, procedurom uzorkovanja, dizajnom upitnika i definicijama zaposlenosti i nezaposlenosti. |
| 3.2. Klasifikacije koje se koriste u istraživanju / popisu: |
NACE Rev. 2, ISCO 08, ISCED 2011 Abecedni popis država i zemalja i njihovih oznaka - slovne oznake |
| 3.3. Sektori obuhvaceni istraživanjem / popisom: |
Nije relevantno. |
| 3.4. Statistički pojmovi koji se javljaju u istraživanju / popisu: |
Najvažnije varijable koje se koriste i prikupljaju Anketom o radnoj snazi jesu sledeće: radno sposobno stanovništvo, zaposleni, samozaposleni, pomažući članovi, nezaposlene osobe, radna snaga, neaktivno stanovništvo, stopa aktivnosti, stopa zaposlenosti i stopa nezaposlenosti. Domaćinstvom se smatra: a) svaka porodična ili druga zajednica lica koja izjave da zajedno žive i troše svoje prihode za zadovoljavanje osnovnih životnih potreba (troškovi stanovanja, ishrane itd.), bez obzira da li se u vrijeme anketiranja svi članovi nalaze u mjestu gdje je domaćinstvo nastanjeno ili van tog mjesta; b) svako lice koje živi samo (samačko domaćinstvo), a koje nema svoje domaćinstvo u drugom mjestu, koje živi u posebnom ili djeljivom stanu ili kao samac-podstanar, bez obzira da li stanuje u istoj sobi sa drugim samcem ili s članovima domaćinstva-stanodavca, ali s njim ne troši svoje prihode, nego samo plaća usluge stanovanja. U Anketi o radnoj snazi prati se stanovništvo staro 15 i više godina prema aktivnosti u posmatranom kvartalu, a ne prema formalnom statusu anketiranih lica. Radno sposobno stanovništvo obuhvata sve osobe starosti 15 i više godina. Pod pojmom zaposleni u anketi se podrazumjevaju lica koja su u nedjelji posmatranja: - obavljala bilo kakav redovan ili uobičajen rad za platu/profit (u gotovini, robi ili uslugama) makar jedan sat; takođe se računaju i lica koja dobijaju zaradu za obuku na poslu (pripravnici), - nijesu radila (zbog bolesti, godišnjeg odmora, državnih i vjerskih praznika, obrazovanja, obuke, porodiljskog odsustva, smanjene proizvodnje i druge privremene nemogućnosti za rad), ali imaju posao na koji ce se vratiti. Samozaposlena lica sa biznisom ili farmom, takođe se smatraju zaposlenim ako se primjenjuje nešto od sledećeg: - Lice radi na svom poslu ili drži farmu za svrhu zarađivanja profita, čak i ako preduzeće ne uspijeva da ostvari profit; - Lice provodi vrijeme na obavljanju posla čak i ako nema prodaje, nije obavljalo profesionalne usluge ili ništa nije proizvedeno (npr. farmer koji radi na aktivnostima održavanja farme; arhitekta koji provodi vrijeme čekajući klijente u kancelariji; ribar koji popravlja brod ili mreže za budući rad; lice koje pohađa seminar); - Lica koja su u procesu formiranja svog posla ili farme, kao što je kupovina i montiranje opreme, iznajmljivanje prostorija ili kupovina materijala za početak novog posla; - Lica koja rade na svojoj poljoprivrednoj farmi smatraju se zaposlenima ako su radila tokom referentne nedjelje. Lica koja rade na svojoj maloj poljoprivrednoj farmi, a prodaju svoje poljoprivredne proizvode takođe se smatraju zaposlenima; Porodični radnici su lica koja su pomagala drugom članu porodice u vođenju porodičnog posla ili poljoprivrednog gazdinstva, a da pri tome nijesu bila plaćena za taj rad i pod uslovom da se ne smatraju zaposlenima. Pod pojmom nezaposleni u anketi se podrazumjevaju lica koja: - su tokom nedjelje snimanja nijesu imala plaćeno zaposlenje ili samozaposlenje i nijesu obavljala nikakav plaćeni posao - su tokom prethodne četiri nedjelje aktivno tražila posao - su dostupna za rad u okviru 2 nedjelje. Lica koja su našla posao koji treba da počnu kasnije uključuju se u nezaposlena lica. Aktivno stanovništvo (radnu snagu) čine sva zaposlena i nezaposlena lica stara 15 i više godina. Neaktivno stanovništvo su sva lica stara 15 i više godina koja nijesu zaposlena i koja aktivno ne traže posao. Osnovni pokazatelji: Stopa aktivnosti predstavlja procenat aktivnog stanovništva u ukupnom stanovništvu starom 15 i više godina. Stopa zaposlenosti predstavlja procenat zaposlenih u ukupnom stanovništvu starom 15 i više godina. Stopa nezaposlenosti predstavlja procenat nezaposlenih u ukupnom broju aktivnih stanovnika. Stopa neaktivnosti predstavlja procenat neaktivnog stanovništva u ukupnom stanovništvu starom 15 i više godina. |
| 3.5. Statistička jedinica: | Privatna domacinstva i radno sposobno stanovnistvo - osobe starije od 15 godina. |
| 3.6. Statistička populacija: | Ciljnu populaciju čine sva lica sa prebivalištem u Crnoj Gori koja žive u privatnim domaćinstvima. Demografski podaci se prikupljaju za sve starosne grupe dok se pitanja vezana za tržište rada prikupljaju za lica starosti 15 godina i više. |
| 3.7. Referentna oblast: | Crna Gora i regioni (sjeverni, sredisnji i juzni). Regioni koji se koriste ne čine zvaničnu već geografsku podjelu Crne Gore. Sjeverni region čine opštine: Andrijevica, Berane, Bijelo Polje, Petnjica, Rožaje, Gusinj, Plav, Mojkovac, Kolašin, Pljevlja, žabljak, šavnik i Plužine. Središnji region čine opštine: Podgorica, Nikšić, Danilovgrad i Cetinje. Južni region čine opštine: Herceg Novi, Tivat, Kotor, Budva, Bar i Ulcinj. |
| 3.8. Vremenska pokrivenost: | Podaci su raspoloživi od 2007. godine. |
| 3.9. Osnovni (bazni) period: | Nije relevantno. |
| 4. Mjerna jedinica Vrh | |
| Podaci dobijeni ovim istraživanjem izraženi su u hiljadama i u procentu. | |
| 5. Referentni period Vrh | |
| Anketa o radnoj snazi se sprovodila kao godišnje istraživanje do 2008. god. (u oktobru mjesecu) a od iste je dizajnirana kao kontinuirano istraživanje koje se sprovodi tokom cijele godine. Referentna nedjelja počinje u ponedeljak i završava se u nedelju. Prva nedjelja u godini je nedjelja koja uključuje prvi četvrtak i prvi referentni kvartal se sastoji od 13 uzastopnih nedjelja počevši od te nedjelje. Tako referentni kvartal odgovara kalendarskom kvartalu. Izgrađena na ovaj način, tromjesečni uzorak se širi ravnomerno preko svih nedelje kvartala. Podaci se objavljuju kvartalno. | |
| 6. Institucionalno ovlašćenje Vrh | |
| 6.1. Pravni akti i drugi dogovori: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike (Sl.list Crne Gore br. 18/12 i 47/19) definisane su odredbe za prikupljanje, obradu i diseminaciju podataka. Zakon pruža Upravi za statistiku pravno ovlašćenje da prikuplja i pristupa podacima potrebnim za sprovođenje Programa i Godišnjeg plana. Zakon daje prioritet upotrebi administrativnih podataka, kao i pravo pristupa individualnim podacima koji su rezultat istraživanja ostalih proizvođača zvanične statistike. Kao dopuna zakonskim odredbama, Uprava za statistiku je potpisala više memoranduma o saradnji sa imaocima administratvnih podataka. |
| 6.2. Dijeljenje podataka: | Potpisani Sporazumi o saradnji sa proizvođačima zvanične statistike: 1. Upravom carina 2. Poreskom upravom 3. Ministarstvom finansija 4. Centralnom bankom Crne Gore 5. Trilateralni sporazum (MONSTAT, Min. fnansija i CBCG) Međunarodne institucije: 1. EUROSTAT 2. UN organizacije 3. MMF 4. Svjetska banka |
| 7. Povjerljivost statističkih podataka Vrh | |
| 7.1. Povjerljivost - politika: | članovi 53-60 Zakona o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12 i 47/19) daju okvir za zaštitu, korišćenje i prenos povjerljivih podataka. Uprava za statitistiku je izradila dva sveobuhvatna Pravilnika koji pokrivaju procedure za zaštitu ličnih podatka, kao i vođenje pojedinačnih evidencija. U cilju realizacije zakonskog okvira o funkcionisanju bezbjednosnog sistema i statističke povjerljivosti usvojen je Pravilnik o čuvanju statističkih podatka kojim se uređuje način, vrijeme, tehnički uslovi i organizacija čuvanja statističkih podataka, radi sprečavanja njihovog uništavanja, otuđivanja i neovlašcenog korišćenja, kao i Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja evidencije o korisnicima individualnih statističkih podataka kojim se propisuje sadržaj i način vođenja evidencije o korisnicima individualnih statističkih podatka. članom 59 pristup povjerljivim podacima zvanične statistike ograničen je na lica koja obavljaju poslove i zadatke kod proizvođača zvanične statistike i do stepena u kojem su ti podaci neophodni za proizvodnju zvanične statistike. Lica koja obavljaju poslove i zadatke kod proizvođača zvanične statistike dužna su da potpišu Izjavu o poštovanju principa povjerljivosti. Zakon o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike je u skladu sa Regulativom 223/2009 i Regulativom (EU) 2015/759 od 29. aprila 2015. godine koje regulišu i odredbe povjerljivosti. Vlada Crne Gore je usvojila Izjavu o posvećenosti povjerenju u zvaničnu statistiku Crne Gore (Commitment of Confidence). |
| 7.2. Povjerljivost - tretman podataka: |
|
| 8. Pravila diseminacije Vrh | |
| 8.1. Kalendar objavljivanja podataka: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12) se propisuje da proizvođači zvanične statistike pripremaju, ažuriraju i objavljuju Kalendar objavljivanja statističkih podataka. Objavljuje se na internet stranici Zavoda za statistiku najkasnije do 20. decembra za narednu godinu, za sve proizvođače zvanične statistike koji uključuje datume objavljivanja statističkih podataka. Svaka promjena u datumu objavljivanja u Kalendaru objavljuje se unaprijed u skladu sa Procedurom o neplaniranim revizijama. |
| 8.2. Pristup kalendaru (link ili referenca): |
http://www.monstat.org/cg/page.php?id=12&pageid=12 |
| 8.3. Korisnički pristup: | Opšti cilj proizvođača zvanične statistike jeste zadovoljenje potreba svojih korisnika i da na razumljiv način učini dostupnim svim korisnicima statističke podatke u isto vrijeme i pod istim uslovima. Zavod za statistiku je u obavezi da proizvodi i vrši diseminaciju zvanične statistike na objektivan, transparentan i profesionalan način, tako da svi korisnici budu ravnopravno tretirani. |
| 9. Učestalost (frekvencija) diseminacije Vrh | |
| Kvartalna i godišnja. | |
| 10. Dostupnost i jasnoca Vrh | |
| 10.1. Štampana izdanja: | Podaci su dostupni na sajtu MONSTAT-a i u papirnoj formi: http://www.monstat.org/cg/page.php?id=22&pageid=22 |
| 10.2. Publikacije: | Uprava za statistiku objavljuje sljedeće redovne publikacije: Statistički Godišnjak, Crna Gora u brojkama, Mjesečni statistički pregled. Pored navedenih redovnih, Uprava za statistiku objavljuje i vanredne publikacije. Neke od najznačanijih vanrednih publikacija su sljedeće: žene i muškarci u Crnoj Gori, Najčešće korišćeni statistički podaci. Sve publikacije koje objavljuje Uprava za statistiku dostupne su na sljedećem linku: http://monstat.org/cg/publikacije.php |
| 10.3. Onlajn baza podataka: | Nije dostupno. |
| 10.4. Pristup mikro-podacima: | Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12) regulisana su pravila pod kojim spoljni korisnici mogu dobiti pristup individualnim podacima za potrebe istraživanja. članom 58 definisane su vrste naučnih i istraživačkih organizacija koje mogu dobiti takve podatke. Davanje individualnih podatka bez identifikatora moguće je isključivo na pisani zahtjev naučno-istraživačkih ustanova, u svrhu obavljanja naučnoistraživačke djelatnosti, kao i međunarodnih statističkih organizacija i proizvođača statistike iz drugih država. Istraživacki subjekt potpisuje Ugovor sa Upravom za statistiku, kao i Izjavu o poštovanju principa povjerljivosti. Proizvođači zvanične statistike vode posebnu evidenciju o korisnicima i o svrsi za koju su statistički podaci dati na korišćenje. |
| 10.5. Drugo: | Podaci se šalju Eurostat-u. |
| 10.6. Dokumentacija o metodologiji: |
Metodologija je dostupna na sajtu MONSTAT-a, link: http://www.monstat.org/cg/page.php?id=1353&pageid=22 |
| 10.7. Dokumentacija o kvalitetu: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12 i 47/19) definisana je posvećenost kvalitetu, kojom se obezbjeđuje da proizvođači zvanične statistike u Crnoj Gori rade i sarađuju u skladu sa međunarodnim principima kvaliteta statističkog sistema. U skladu sa Deklaracijom kvaliteta ESS, članom 338 Ugovora o funkcionisanju EU, Regulativom 759/2015 i 223/2009 i Kodeksom prakse Evropske statistike usvojena su sljedeća dokumenta: 1. Strategija kvaliteta Uprave za statistiku 2. Vodič za implementaciju Strategije kvaliteta u Upravi za statistiku; 3. Implementacioni plan |
| 11. Upravljanje kvalitetom statističkih podataka Vrh | |
| 11.1. Obezbjeđivanje kvaliteta: | Zavod za statistiku se opredijelio za implementaciju elemenata TQM (Total quality management) modela koji podstiče razvoj i unapređenje funkcionisanja: - institucije, - proizvodnje rezultata zvanične statistike i - pojedinca. U srednjem roku Zavod za statistiku se opredijelio za implementaciju TQM modela kroz sledeće ciljeve: 1. Stroga posvećenost korisnicima i ostalim zainteresovanim stranama, 2. Kvalitetni statistički procesi i proizvodi, 3. Profesionalna orijentacija zaposlenih, 4. Stalna unapređenja, 5. Smanjenje opterećenja izvještajnih jedinica. |
| 11.2. Procjena kvaliteta: | Nije dostupno. |
| 12. Značaj statističkih podataka Vrh | |
| 12.1. Potrebe korisnika: | Međunarodni korisnici: - Eurostat - Svjetska banka - UN organizacije - Međunarodni monetarni fond Nacionalni korisnici: - Ministarstva i drugi organi javne uprave - Lokalne samouprave i drugi organi lokalne uprave - Centralna banka - nevladine organizacije - studenti - istraživači - mediji |
| 12.2. Zadovoljstvo korisnika: | Uprava za statistiku je usvojila Strategiju upravljanja kvalitetom, Vodič za implementaciju Strategije upravljanja kvalitetom, kao i Implementacioni plan za sprovođenje politike kvaliteta. U cilju mjerenja stepena do kojeg ispunjava svoje obaveze prema korisnicima i u sklopu nove politike kvaliteta, Uprava za statistiku je sprovela istraživanje o zadovoljstvu korisnika. Rezultati istraživanja dostupni su na web stranici Uprave za statistiku, link: http://monstat.org/userfiles/file/KVALITET/2020/2_%20Izvjestaj%20o%20zadovoljstvu%20korisnika.pdf |
| 12.3. Potpunost podataka: | Podaci koji se prikupljaju ovim istraživanjem odredjeni su metodologijom istraživanja koja je definisana regulativama EU-a i metodološkim standardima Eurostata koji se odnose na istraživanje EU-LFS. |
| 13. Tačnost i pouzdanost statističkih podataka Vrh | |
| 13.1. Opšta procjena: | Anketa o radnoj snazi je istraživanje zasnovano na uzorku pa rezultati koji se dobijaju iz anketa na bazi uzorka podložni su uobičajenim vrstama grešaka u vezi sa tehnikama uzorkovanja i intervjuima. Greške su: greške uzorkovanja, neuzoračke greške, greške mjerenja, procesuiranja i neodaziva. |
| 13.2. Greška uzorka: | Greške uzorkovanja su karakteristika svih istraživanja koja se rade na uzorku i izazvane su posmatranjem uzorka kao dijela populacije. Veličina uzoračke greške može da se kontroliše preko veličine uzorka i dizajna uzorka. Međutim, za neke manje domene (nivoe ili grupe podataka) koje imaju nedovoljan broj jedinica u uzorku, velike uzoračke greške dovode do nepouzdanih rezultata. Mjera preciznosti najvažnijih pokazatelja o ekonomskoj aktivnosti stanovništva se može izraziti kao standardna greška, koeficijent varijacije i interval povjerenja. |
| 13.3. Ne-uzorkovana greška: | Neuzoračke greške: prekomjernog obuhvata (over-coverage), nedovoljnog obuhvata (under-coverage), greške mjerenja i obrade, editovanja i imputacije podataka, neodaziva. |
| 14. Pravovremenost i tačnost objavljivanja podataka Vrh | |
| 14.1. Pravovremenost: | Konačni podaci se objavljuju do 80 dana nakon završenog referentnog kvartala. Pravovremenost konačnih podataka: T + 80 dana nakon završenog referentnog kvartala. |
| 14.2. Tačnost: | Indikator tačnosti predstavlja vremensku razliku između stvarne objave podataka i planirane objave podataka. Rokovi za objavljivanje rezultata ovog istraživanja su definisani u Kalendaru objavljivanja statističkih podataka i ti rokovi za publikovanje saopštenja se poštuju. |
| 15. Koherentnost i uporedivost statističkih podataka Vrh | |
| 15.1. Geografska uporedivost: | Jedan od glavnih ciljeva Ankete o radnoj snazi je da se pri definisanju ukupne zaposlenosti i nezaposlenosti primijene međunarodni standardi kako bi se ove kategorije mogle upoređivati sa istovjetnim kategorijama u drugim zemljama, posebno evropskim zemljama. |
| 15.2. Vremenska uporedivost: | Anketa o radnoj snazi se sprovodi kontinuirano tj. domaćinstva se anketiraju neprekidno tokom cijele godine od 2008. godine. Do početka 2011. za ponderisanje podataka upotrebljavali su se podaci iz Popisa stanovništva 2003. god. Od početka 2011. za ponderisanje podataka upotrebljavaju se podaci iz Popis stanovništva, domaćinstava i stanova od 2011. godine. Time je došlo do prekida u seriji podataka u 2011. godini. |
| 15.3. Domen usklađenosti: | Stopa nezaposlenosti dobijena iz ARS-a i stopa nezaposlenosti ZZZCG-e se razlikuje zbog primjene različitih metodologija. Priručniku o načinu utvrđivanja anketne i registrovane stope nezaposlenosti (link): http://www.monstat.org/cg/page.php?id=1353&pageid=22 |
| 15.4. Interna usklađenost: | Nije dostupno. |
| 17. Revizija statističkih podataka Vrh | |
| 17.1. Politika revizije: | Uprava za statistiku je usvojila politiku revizije i ista je dostupna na web sajtu http://www.monstat.org/cg/page.php?id=1493&pageid=1493 |
| 17.2. Praksa revizije: | Nije relevantno. |
| 18. Obrada statističkih podataka Vrh | |
| 18.1. Izvor podataka: | Nije relevantno. |
| 18.2. Učestalost (frekvencija) prikupljanja podataka: |
Kontinuirano tokom čitave godine. |
| 18.3. Prikupljanje podataka: | Podaci u Anketi o radnoj snazi se prikupljaju metodom ?lice-u-lice? koristeći papirni upitnik (PAPI metoda). |
| 18.6 Prilagođavanje podataka: |
Sezonska prilagodjavanja podataka se ne rade trenutno za Anketu o radnoj snazi. |
| 19. Komentar Vrh | |
