| Kategorija: | Demografija i socijalne statistike |
| Oblast: | Stanovništvo |
| Istraživanje / popis: | Demografski indikatori |
Napomena: Ukoliko imate neko pitanje u vezi metapodataka, obratite se nadležnima u MONSTAT-u.
| 1. Kontakt podaci Vrh | |
| 1.1. Nadležna organizacija: | Uprava za statistiku Crne Gore - MONSTAT |
| 1.2. Nadležna organizaciona jedinica: |
Odsjek statistike demografije i migracija |
| 1.5. Adresa kontakta: | IV Proleterske br. 2 , 81000 Podgorica, Crna Gora |
| 2. Podaci o ažuriranju metapodataka Vrh | |
| 2.1. Datum poslednje potvrde validnosti: |
|
| 2.2. Datum poslednje diseminacije: |
29/12/2023 |
| 2.3. Datum poslednjeg ažuriranja: |
26.07.2021 |
| 3. Prezentacija statističkih podataka Vrh | |
| 3.1. Opis podataka: | Osnovni demografski indikatori prikazuju prirodno kretanje stanovništva preko stopa, indeksa i drugih pokazatelja. Najcešce korišceni demografski indikatori su stopa živorodenih, stopa umrlih, stopa sklopljenih brakova, stopa razvedenih brakova, stopa umrle odojcadi, stopa smrtnosti djece ispod pet godina, vitalni indeks, stopa rasta/pada stanovništva, ukupna stopa fertiliteta, opšte i specificne stope fertiliteta, specificne stope mortaliteta, koeficijent starosti, indeks starenja, prosjecna starost pri sklapanju prvog braka (muškarca, žene), ocekivano trajanje života i drugi. Podaci se koriste u svrhu izrade analiza sadašnje ili buduce strukture populacije. |
| 3.2. Klasifikacije koje se koriste u istraživanju / popisu: |
Opštine. |
| 3.3. Sektori obuhvaceni istraživanjem / popisom: |
Nije relevantno. |
| 3.4. Statistički pojmovi koji se javljaju u istraživanju / popisu: |
Prirodni priraštaj predstavlja razliku u broju živorodenih i umrlih u odredenom periodu. Stopa nataliteta predstavlja odnos živorodenih i procijenjenog broja stanovnika sredinom godine, izražava se u promilima (na 1 000 stanovnika).Stopa mortaliteta predstavlja odnos umrlih i procijenjenog broja stanovnika sredinom godine, izražava se u promilima (na 1 000 stanovnika). Stopa prirodnog priraštaja predstavlja odnos godišnjeg prirodnog priraštaja i procjenjenog broja stanovnika sredinom godine. Stopa nupcijaliteta predstavlja odnos broja sklopljenih brakova i procijenjenog broja stanovnika sredinom posmatrane godine, izražava se u promilima (na 1 000 stanovnika). Stopa divorcijaliteta predstavlja odnos broja razvedenih brakova i procijenjenog broja stanovnika sredinom posmatrane godine, izražava se u promilima (na 1 000 stanovnika).Stopa umrle odojcadi predstavlja odnos broja umrle odojcadi i živorodene djece, izražava se u promilima (na 1 000 stanovnika).Stopa smrtnosti djece ispod pet godina predstavlja odnos umrle djece mlade od pet godina i živorodene djece, izražava se u promilima (na 1 000 stanovnika).Vitalni indeks predstavlja odnos živorodenih na 100 umrlih. Stopa maskuliniteta predstavlja odnos broja muških na 100 ženskih lica u posmatranim dogadajima.Opšta stopa fertiliteta predstavlja odnos izmedu ukupnog broja živorodenih i ženskog fertilnog stanovništva (15-49 g.) u toku jedne godine.Specificne stope fertiliteta predstavljaju odnos izmedu broja živorodenih, rodenih od majki odredene starosti prema 1 000 žena te iste starosti. Ukupna stopa fertiliteta, tj. ukupan broj živorodene djece na jednu ženu, odnosno zbir odgovarajucih specificnih stopa fertiliteta, racunate su za starosni interval od 15 do 49 godina po petogodištima. Opšta stopa mortaliteta predstavlja broj umrlih na 1 000 stanovnika u toku jedne godine. Specificne stope mortaliteta prema polu racunate su za starosni interval od 5 do 84, godina po petogodištima, dok su za starosnu grupu od 0 do 4 godine racunate pojedinacno i postoji jedna otvorena starosna grupa koja obuhvata umrlo stanovništvo 85 godina starosti i više.Koeficijent feminiteta predstavlja broj ženskoga na hiljadu muškog stanovništva. Koeficijent maskuliniteta predstavlja broj muškoga na hiljadu ženskog stanovništva. Koeficijent starenja je procentualno ucešce osoba starih 60 i više godina u ukupnom stanovništvu. Indeks starenja je procentualno ucešce osoba starih 60 i više godina prema stanovništvu mladem od 20 godina. Ocekivano trajanje života predstavlja broj godina koje pojedinac u odredenoj životnoj dobi može ocekivati da ce doživjeti uz trenutne nivoe smrtnosti. |
| 3.5. Statistička jedinica: | živorodjena lica, umrla lica, lica koja su promijenila mjesto prebivalista, sklopljeni i razvedeni brakovi. |
| 3.6. Statistička populacija: | Sva živorođena i umrla lica upisana u matične registe rođenih i umrlih;sva lica koja su promijenila mjesto prebivalista; stanovnistvo staro 15 i vise godina. |
| 3.7. Referentna oblast: | Crna Gora i opštine |
| 3.8. Vremenska pokrivenost: | 1961 |
| 3.9. Osnovni (bazni) period: | Nije relevantno. |
| 4. Mjerna jedinica Vrh | |
| Broj zivorodjenih, umrlih, migranata i sklopljenih i razvedenih brakova | |
| 5. Referentni period Vrh | |
| godina | |
| 6. Institucionalno ovlašćenje Vrh | |
| 6.1. Pravni akti i drugi dogovori: |
Zakonom o zvanicnoj statistici i sistemu zvanicne statistike ("Službeni list Crne Gore", br. 018/12 od 30.03.2012, 047/19 od 12.08.2019) definisane su odredbe za prikupljanje, obradu i diseminaciju podataka. Zakon pruža Upravi za statistiku pravno ovlašcenje da prikuplja i pristupa podacima potrebnim za sprovodenje Programa i Godišnjeg plana. Zakon daje prioritet upotrebi administrativnih podataka, kao i pravo pristupa individualnim podacima koji su rezultat istraživanja ostalih proizvodaca zvanicne statistike. Kao dopuna zakonskim odredbama, Uprava za statistiku je potpisala više memoranduma o saradnji sa imaocima administratvnih podataka. |
| 6.2. Dijeljenje podataka: | Potpisani Sporazumi o saradnji sa proizvodacima zvanicne statistike: 1. Upravom carina 2. Poreskom upravom 3. Ministarstvom finansija 4. Centralnom bankom Crne Gore 5. Trilateralni sporazum (MONSTAT, Min.fnansija i CBCG) Medunarodne institucije: 1. EUROSTAT 2. UN organizacije 3. MMF 4. Svjetska banka |
| 7. Povjerljivost statističkih podataka Vrh | |
| 7.1. Povjerljivost - politika: | Clanovi 53-60 Zakona o zvanicnoj statistici i sistemu zvanicne statistike ("Službeni list Crne Gore", br. 018/12 od 30.03.2012, 047/19 od 12.08.2019) daju okvir za zaštitu, korišcenje i prenos povjerljivih podataka. MONSTAT je izradio dva sveobuhvatna Pravilnika koji pokrivaju procedure za zaštitu licnih podatka, kao i vodenje pojedinacnih evidencija. U cilju realizacije zakonskog okvira o funkcionisanju bezbjednosnog sistema i statisticke povjerljivosti usvojen je Pravilnik o cuvanju statistickih podatka kojim se ureduje nacin, vrijeme, tehnicki uslovi i organizacija cuvanja statistickih podataka, radi sprecavanja njihovog uništavanja, otudivanja i neovlašcenog korišcenja, kao i Pravilnik o sadržaju i nacinu vodenja evidencije o korisnicima individualnih statistickih podataka kojim se propisuje sadržaj i nacin vodenja evidencije o korisnicima individualnih statistickih podatka. Clanom 59 pristup povjerljivim podacima zvanicne statistike ogranicen je na lica koja obavljaju poslove i zadatke kod proizvodaca zvanicne statistike i do stepena u kojem su ti podaci neophodni za proizvodnju zvanicne statistike. Lica koja obavljaju poslove i zadatke kod proizvodaca zvanicne statistike dužna su da potpišu Izjavu o poštovanju principa povjerljivosti. Zakon o zvanicnoj statistici i sistemu zvanicne statistike je u skladu sa Regulativom 223/2009 i Regulativom (EU) 2015/759 od 29. aprila 2015. godine koje regulišu i odredbe povjerljivosti. Vlada Crne Gore je usvojila Izjavu o posvecenosti povjerenju u zvanicnu statistiku Crne Gore (Commitment of Confidence). |
| 7.2. Povjerljivost - tretman podataka: |
Uprava za statistiku dobija podatke o rođenima, umrlima i migracijama od Mupa u txt dokumentu bez identifikatora, dok podatke o sklopljenim i razvedenim brakovima dobija od osnovnih sudova (u statističku bazu ne unose se identifikacioni podaci) Podaci se publikuju kao agregirani najniže na nivou opštine. Pravila pristupa mikro podacima definisana su članovima 58 i 59 Zakona o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike. |
| 8. Pravila diseminacije Vrh | |
| 8.1. Kalendar objavljivanja podataka: |
Zakonom o zvanicnoj statistici i sistemu zvanicne statistike ("Službeni list Crne Gore", br. 018/12 od 30.03.2012, 047/19 od 12.08.2019) se propisuje da proizvodaci zvanicne statistike pripremaju, ažuriraju i objavljuju Kalendar objavljivanja statistickih podataka. Objavljuje se na internet stranici Uprave za statistiku najkasnije do 20. decembra za narednu godinu, za sve proizvodace zvanicne statistike koji ukljucuje datume objavljivanja statistickih podataka. Svaka promjena u datumu objavljivanja u Kalendaru objavljuje se unaprijed u skladu sa Procedurom o neplaniranim revizijama. |
| 8.2. Pristup kalendaru (link ili referenca): |
http://www.monstat.org/cg/page.php?id=12&pageid=12 |
| 8.3. Korisnički pristup: | Opšti cilj proizvodaca zvanicne statistike jeste zadovoljenje potreba svojih korisnika i da na razumljiv nacin ucini dostupnim svim korisnicima statisticke podatke u isto vrijeme i pod istim uslovima. Uprava za statistiku je u obavezi da proizvodi i vrši diseminaciju zvanicne statistike na objektivan, transparentan i profesionalan nacin, tako da svi korisnici budu ravnopravno tretirani. |
| 9. Učestalost (frekvencija) diseminacije Vrh | |
| godisnje, konacni podaci | |
| 10. Dostupnost i jasnoca Vrh | |
| 10.1. Štampana izdanja: | Saopštenje se objavljuje jednom godišnje i dostupno je na linku: http://www.monstat.org/cg/page.php?id=177&pageid=47 |
| 10.2. Publikacije: | Uprava za statistiku objavljuje sljedece redovne publikacije: Statisticki Godišnjak, Crna Gora u brojkama, Mjesecni statisticki pregled. Pored navedenih redovnih, Uprava za statistiku objavljuje i vanredne publikacije. Neke od najznacanijih vanrednih publikacija su sljedece: žene i muškarci u Crnoj Gori, Najcešce korišceni statisticki podaci. Sve publikacije koje objavljuje Uprava za statistiku dostupne su na sljedecem linku: http://www.monstat.org/cg/publikacije.php?id=100 |
| 10.3. Onlajn baza podataka: | Nije dostupno. |
| 10.4. Pristup mikro-podacima: | Zakonom o zvanicnoj statistici i sistemu zvanicne statistike ("Službeni list Crne Gore", br. 018/12 od 30.03.2012, 047/19 od 12.08.2019) regulisana su pravila pod kojim spoljni korisnici mogu dobiti pristup individualnim podacima za potrebe istraživanja. Clanom 58 definisane su vrste naucnih i istraživackih organizacija koje mogu dobiti takve podatke. Davanje individualnih podatka bez identifikatora moguce je iskljucivo na pisani zahtjev naucno-istraživackih ustanova, u svrhu obavljanja naucnoistraživacke djelatnosti, kao i medunarodnih statistickih organizacija i proizvodaca statistike iz drugih država. Istraživacki subjekt potpisuje Ugovor sa Upravom za statistiku, kao i Izjavu o poštovanju principa povjerljivosti. Proizvodaci zvanicne statistike vode posebnu evidenciju o korisnicima i o svrsi za koju su statisticki podaci dati na korišcenje. |
| 10.5. Drugo: | Nije relevantno. |
| 10.6. Dokumentacija o metodologiji: |
Metodologija o osnovnim demografskim pokazateljima je dostupna na web sajtu na linku: http://www.monstat.org/cg/page.php?id=298&pageid=52 |
| 10.7. Dokumentacija o kvalitetu: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12 i 47/19) definisana je posvećenost kvalitetu, kojom se obezbjeđuje da proizvođači zvanične statistike u Crnoj Gori rade i sarađuju u skladu sa međunarodnim principima kvaliteta statističkog sistema. U skladu sa Deklaracijom kvaliteta ESS, članom 338 Ugovora o funkcionisanju EU, Regulativom 759/2015 i 223/2009 i Kodeksom prakse Evropske statistike usvojena su sljedeća dokumenta: 1. Strategija kvaliteta Uprave za statistiku 2. Vodič za implementaciju Strategije kvaliteta u Upravi za statistiku; 3. Implementacioni plan |
| 11. Upravljanje kvalitetom statističkih podataka Vrh | |
| 11.1. Obezbjeđivanje kvaliteta: | Uprava za statistiku se opredijelila za implementaciju elemenata TQM (Total quality management) modelakoji podstice razvoj i unapredenje funkcionisanja: - institucije, - proizvodnje rezultata zvanicne statistike i - pojedinca. U srednjem roku Uprava za statistiku se opredijelila za implementaciju TQM modela kroz sljedece ciljeve: 1. Stroga posvecenost korisnicima i ostalim zainteresovanim stranama, 2. Kvalitetni statisticki procesi i proizvodi, 3. Profesionalna orijentacija zaposlenih, 4. Stalna unapredenja, 5. Smanjenje opterecenja izvještajnih jedinica. |
| 11.2. Procjena kvaliteta: | |
| 12. Značaj statističkih podataka Vrh | |
| 12.1. Potrebe korisnika: | Medunarodni korisnici: - Eurostat - Svjetska banka - UN organizacije - Medunarodni monetarni fond Nacionalni korisnici: - Ministarstva i drugi organi javne uprave -Lokalne samouprave i drugi organi lokalne uprave - Centralna banka - nevladine organizacije - studenti -istraživaci - mediji |
| 12.2. Zadovoljstvo korisnika: | Uprava za statistiku je usvojila Strategiju upravljanja kvalitetom, Vodič za implementaciju Strategije upravljanja kvalitetom, kao i Implementacioni plan za sprovođenje politike kvaliteta. U cilju mjerenja stepena do kojeg ispunjava svoje obaveze prema korisnicima i u sklopu nove politike kvaliteta, Uprava za statistiku je sprovela istraživanje o zadovoljstvu korisnika. Rezultati istraživanja dostupni su na web stranici Uprave za statistiku, link: http://monstat.org/userfiles/file/KVALITET/2020/2_%20Izvjestaj%20o%20zadovoljstvu%20korisnika.pdf |
| 12.3. Potpunost podataka: | Nije relevantno jer ne postoji obevezujuca EU regulativa. |
| 13. Tačnost i pouzdanost statističkih podataka Vrh | |
| 13.1. Opšta procjena: | S obzirom da je izvor podataka administrativni, obuhvaceni su svi slucajevi rodjenja, umiranja, sklapanja i razvoda braka i prijavljeni slučejvi promjene prebivališta, tačnost je visoka. |
| 13.2. Greška uzorka: | Nije relevantno. |
| 13.3. Ne-uzorkovana greška: | Nije relevantno. |
| 14. Pravovremenost i tačnost objavljivanja podataka Vrh | |
| 14.1. Pravovremenost: | Konacni podaci se objavljuju na dan definisan Kalendarom objave statistickih podataka. Kalendar objave saopstenja je dostupan na linku: http://www.monstat.org/cg/page.php?id=12&pageid=12 |
| 14.2. Tačnost: | Podaci se objavljuju na dan koji je predviđen Godišnjim planom i Kalendarom objave podataka. |
| 15. Koherentnost i uporedivost statističkih podataka Vrh | |
| 15.1. Geografska uporedivost: | Podaci o zivorodjenima i umrlima se prikupljaju u skladu sa EU regulativom pa je obezbijedjena uporedivost sa svim zemljama koje koriste istu metodologiju. Podaci o sklopljenim i razvedenim brakovima se prikupljaju u skladu sa UN preporukama pa je obezbijedjena uporedivost sa svim zemljama koje koriste istu metodologiju. Migracije - nije relevantno. |
| 15.2. Vremenska uporedivost: | Dostupna je uporediva vremenska serija podataka od 1961 godine. |
| 15.3. Domen usklađenosti: | Ne postoji slicno istrazivanje sa kojim bi se moglo vrsiti uporedjivanje. |
| 15.4. Interna usklađenost: | Nije relevantno. |
| 17. Revizija statističkih podataka Vrh | |
| 17.1. Politika revizije: | Uprava za statistiku je usvojila politiku revizije i ista je dostupna na web sajtu: http://www.monstat.org/cg/page.php?id=1493&pageid=1493 |
| 17.2. Praksa revizije: | Kod ovog istraživanja primjenjuje se redovna revizija jer je Godišnjim planom predviđena konačna objava podataka. Nije bilo velikih i neplaniranih revizija. |
| 18. Obrada statističkih podataka Vrh | |
| 18.1. Izvor podataka: | Statsitička istraživanja rođenih i umrlih, procijenjeni broj stanovnika, sklopljenih i razvedenih brakova i migracija. |
| 18.2. Učestalost (frekvencija) prikupljanja podataka: |
Godišnja. |
| 18.3. Prikupljanje podataka: | |
| 18.6 Prilagođavanje podataka: |
Nije relevantno. |
| 19. Komentar Vrh | |
