| Kategorija: |
Demografija i socijalne statistike |
| Oblast: |
Socijalno osiguranje |
| Istraživanje / popis: |
Statistika prihoda i uslova zivota - EU SILC |
Napomena: Ukoliko imate neko pitanje u vezi metapodataka, obratite se nadležnima u MONSTAT-u.
| 1. Kontakt podaci Vrh |
| 1.1. Nadležna organizacija: |
Uprava za statistiku - MONSTAT |
1.2. Nadležna organizaciona
jedinica: |
Odsjek statistike uslova života i socijalnih usluga |
| 1.5. Adresa kontakta: |
IV Proleterske br. 2, 81000 Podgorica, Crna Gora |
| 3. Prezentacija statističkih podataka Vrh |
| 3.1. Opis podataka: |
Anketa o dohotku i uslovima života - EU SILC obezbjeđuje na godišnjem nivou uporedive podatke o dohotku, siromaštvu, socijalnoj isključenosti i životnim uslovima. |
3.2. Klasifikacije koje se koriste
u istraživanju / popisu: |
Međunarodna standardna klasifikacija obrazovanja - ISCED 1997
Međunarodna standardna klasifikacija obrazovanja - ISCED 2011
Statistička klasifikacija ekonomskih djelatnosti u Evropskoj uniji - NACE Rev. 2
Međunarodna standardna klasifikacija zanimanja - ISCO 08 |
3.3. Sektori obuhvaceni
istraživanjem / popisom: |
Nije relevantno. |
3.4. Statistički pojmovi koji
se javljaju u istraživanju /
popisu: |
Stopa rizika od siromaštva predstavlja udio lica (u ukupnoj populaciji) čiji je ekvivalentni raspoloživi dohodak manji od relativne linije siromaštva. Ova lica nijesu nužno siromašna, već samo imaju veći rizik da to budu.
Prag rizika od siromaštva (relativna linija siromaštva) predstavlja 60% medijane nacionalnog ekvivalentnog raspoloživog dohotka svih domaćinstava i izražava se u eurima.
Kvintilni odnos (S80/S20) poredi ukupan ekvivalentni dohodak gornjeg dohodnog kvintila (20% stanovništva sa najvećim ekvivalentnim dohotkom) sa ukupnim ekvivalentnim dohotkom donjeg kvintila (20% stanovništva sa najnižim ekvivalentnim dohotkom). On je pokazatelj dohodne nejednakosti koji mjeri odnos između prvog i petog kvintila distribucije dohotka.
Gini koeficijent u ovom istraživanju predstavlja mjeru nejednakosti raspodjele ekvivaletnog raspoloživog dohotka. Vrijednost ovog koeficijenta se kreće u intervalu od 0 do 100, gdje 0 predstavlja savršenu jednakost, tj. sve osobe u društvu imaju jednak dohodak. što je vrijednost bliža 100, to je dohodna nejednakost veća. |
| 3.5. Statistička jedinica: |
Domaćinstva i svi članovi domaćinstava starosti 16 i više godina. |
| 3.6. Statistička populacija: |
Domaćinstva na nivou Crne Gore, i svi članovi domaćinstava starosti 16 i više godina. |
| 3.7. Referentna oblast: |
Crna Gora |
| 3.8. Vremenska pokrivenost: |
Podaci su raspoloživi za period od 2013. do 2020. godine. |
| 3.9. Osnovni (bazni) period: |
Nije relevantno. |
| 5. Referentni period Vrh |
| Referentni period predstavlja vremenski period na koji se odnosi podatak prikupljen anketiranjem. Anketa o dohotku i uslovima života koristi različite referentne periode za različite oblasti istraživanja:
- Referentni period za dohodak je period od 12 mjeseci, tj. prethodna kalendarska godina;
- Referentni period za materijalnu deprivaciju je trenutak anketiranja;
- Referentni period za brigu o djeci - odnosi se na tipičnu (uobičajenu) sedmicu u kojoj se vrši anketiranje. Ako je datum anketiranja prije ili tokom školskih ljetnih praznika, referentni period za brigu o djeci biće tipična nedjelja u periodu od januara do datuma anketiranja. |
| 6. Institucionalno ovlašćenje Vrh |
6.1. Pravni akti i drugi
dogovori: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Službeni list Crne Gore" br. 018/12 i 047/19) definisane su odredbe za prikupljanje, obradu i diseminaciju podataka. Zakon pruža Upravi za statistiku pravno ovlašćenje da prikuplja i pristupa podacima potrebnim za sprovođenje Programa i Godišnjeg plana. Zakon daje prioritet upotrebi administrativnih podataka, kao i pravo pristupa individualnim podacima koji su rezultat istraživanja ostalih proizvođača zvanične statistike. Kao dopuna zakonskim odredbama, Uprava za statistiku je potpisala više memoranduma o saradnji sa imaocima administrativnih podataka.
EU regulative kojima se definiše ova oblast statistike:
Okvirna regulativa:
1. REGULATION (EC) No 1177/2003 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 16 June 2003 concerning Community statistics on income and living conditions (EU-SILC).
Implementacione regulative:
1. COMMISSION REGULATION (EC) No 1980/2003 of 21 October 2003 implementing Regulation (EC) No 1177/2003 of the European Parliament and of the Council concerning Community statistics on income and living conditions (EU-SILC) as regards definitions and updated definitions;
2. COMMISSION REGULATION (EC) No 28/2004 of 5 January 2004 implementing Regulation (EC) No 1177/2003 of the European Parliament and of the Council concerning Community statistics on income and living conditions (EU-SILC) as regards the detailed content of intermediate and final quality reports;
3. Commission Regulation (EC) No 1981/2003 of 21 October 2003 implementing Regulation (EC) No 1177/2003 of the European Parliament and of the Council concerning Community statistics on income and living conditions (EU-SILC) as regards the fieldwork aspects and the imputation procedures;
4. COMMISSION REGULATION (EC) No 1982/2003 of 21 October 2003 implementing Regulation (EC) No 1177/2003 of the European Parliament and of the Council concerning Community statistics on income and living conditions (EU-SILC) as regards the sampling and tracing rules;
5. COMMISSION REGULATION (EC) No 1983/2003 of 7 November 2003 implementing Regulation (EC) No 1177/2003 of the European Parliament and of the Council concerning Community statistics on income and living conditions (EU-SILC) as regards the list of target primary variables;
6. COMMISSION REGULATION (EU) 2015/2256 of 4 December 2015 amending Regulation (EC) No 1983/2003 implementing Regulation (EC) No 1177/2003 of the European Parliament and of the Council concerning Community statistics on income and living conditions (EU-SILC) as regards the list of target primary variables - DOCUMENT 065. |
| 6.2. Dijeljenje podataka: |
Podaci se redovno šalju Eurostatu preko web portala e-DAMIS. |
| 7. Povjerljivost statističkih podataka Vrh |
| 7.1. Povjerljivost - politika: |
članovi 53-60 Zakona o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Službeni list Crne Gore" br. 018/12 i 047/19) daju okvir za zaštitu, korišćenje i prenos povjerljivih podataka. MONSTAT je izradio dva sveobuhvatna Pravilnika koji pokrivaju procedure za zaštitu ličnih podataka, kao i vođenje pojedinačnih evidencija. U cilju realizacije zakonskog okvira o funkcionisanju bezbjednosnog sistema i statističke povjerljivosti usvojen je Pravilnik o čuvanju statističkih podataka kojim se uređuje način, vrijeme, tehnički uslovi i organizacija čuvanja statističkih podataka, radi sprečavanja njihovog uništavanja, otuđivanja i neovlašćenog korišćenja, kao i Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja evidencije o korisnicima individualnih statističkih podataka kojim se propisuje sadržaj i način vođenja evidencije o korisnicima individualnih statističkih podataka.
članom 59 pristup povjerljivim podacima zvanične statistike ograničen je na lica koja obavljaju poslove i zadatke kod proizvođača zvanične statistike i do stepena u kojem su ti podaci neophodni za proizvodnju zvanične statistike. Lica koja obavljaju poslove i zadatke kod proizvođača zvanične statistike, dužna su da potpišu Izjavu o poštovanju principa povjerljivosti.
Zakon o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike je u skladu sa Regulativom 223/2009 i Regulativom (EU) 2015/759 od 29. aprila 2015. godine koje regulišu i odredbe povjerljivosti. Vlada Crne Gore je usvojila Izjavu o posvećenosti povjerenju u zvaničnu statistiku Crne Gore (Commitment of Confidence). |
7.2. Povjerljivost - tretman
podataka: |
Povjerljivost statističkih podataka je zagarantovana zakonom. Zaposleni u zvaničnim statističkim institucijama, po preuzimanju ovlašćenja, potpisuju zvanične izjave o poštovanju povjerljivosti podataka. Anketari, instruktori, kontrolori i druga lica koja vrše poslove u vezi sa anketiranjem, potpisivanjem izjave o povjerljivosti obavezni su da čuvaju kao službenu tajnu sve podatke prikupljene od anketiranih lica, koje se odnose na njihove lične, porodične i imovinske prilike. Prilikom obrade podataka prikupljenih anketiranjem, vrši se agregiranje na nivou na kojem nije moguće prepoznati izvještajnu jedinicu.
Obezbijeđeni su fizički i tehnološki uslovi za zaštitu bezbjednosti i integriteta statističkih baza podataka.
Primjenjuju se strogi protokoli za spoljašnje korisnike koji pristupaju statističkim mikropodacima u istaživačke svrhe. |
| 8. Pravila diseminacije Vrh |
8.1. Kalendar objavljivanja
podataka: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Službeni list Crne Gore" br. 018/12 i 047/19) se propisuje da proizvođači zvanične statistike pripremaju, ažuriraju i objavljuju Kalendar objavljivanja statističkih podataka. Objavljuje se na internet stranici Uprave za statistiku najkasnije do 20. decembra za narednu godinu, za sve proizvođače zvanične statistike koji uključuje datume objavljivanja statističkih podataka. Svaka promjena u datumu objavljivanja u Kalendaru objavljuje se unaprijed u skladu sa Procedurom o neplaniranim revizijama. |
8.2. Pristup kalendaru
(link ili referenca): |
Kalendar objavljivanja statističkih podataka dostupan je na sljedećem linku: http://www.monstat.org/cg/page.php?id=12&pageid=12 |
| 8.3. Korisnički pristup: |
Opšti cilj proizvođača zvanične statistike jeste zadovoljenje potreba svojih korisnika i da na razumljiv način učini dostupnim svim korisnicima statističke podatke u isto vrijeme i pod istim uslovima. Uprava za statistiku je u obavezi da proizvodi i vrši diseminaciju zvanične statistike na objektivan, transparentan i profesionalan način, tako da svi korisnici budu ravnopravno tretirani. |
| 10. Dostupnost i jasnoca Vrh |
| 10.1. Štampana izdanja: |
Saopštenje Ankete o dohotku i uslovima života (EU-SILC) je objavljeno na sledećem linku: http://monstat.org/cg/page.php?id=1727&pageid=1673 |
| 10.2. Publikacije: |
Sve publikacije koje objavljuje Uprava za statistiku dostupne su na sljedecem linku: http://monstat.org/cg/publikacije.php |
| 10.3. Onlajn baza podataka: |
Nije dostupno. |
| 10.4. Pristup mikro-podacima: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Službeni list Crne Gore" br. 018/12 i 047/19) regulisana su pravila pod kojim spoljni korisnici mogu dobiti pristup individualnim podacima za potrebe istraživanja. članom 58 definisane su vrste naučnih i istraživačkih organizacija koje mogu dobiti takve podatke. Davanje individualnih podataka bez identifikatora moguće je isključivo na pisani zahtjev naučno-istraživačkih ustanova, u svrhu obavljanja naučno-istraživačke djelatnosti, kao i međunarodnih statističkih organizacija i proizvođača statistike iz drugih država. Istraživački subjekt potpisuje Ugovor sa Upravom za statistiku, kao i Izjavu o poštovanju principa povjerljivosti. Proizvođači zvanične statistike vode posebnu evidenciju o korisnicima i o svrsi za koju su statistički podaci dati na korišćenje. |
| 10.5. Drugo: |
Nije dostupno. |
10.6. Dokumentacija o
metodologiji: |
Metodološka objašnjenja indikatora relativnog siromaštva nalaze se u saopštenju Ankete o dohotku i uslovima života (EU-SILC) na linku: https://www.monstat.org/cg/page.php?id=1673&pageid=1673 |
10.7. Dokumentacija o
kvalitetu: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Službeni list Crne Gore" br. 018/12 i 047/19) definisana je posvećenost kvalitetu, kojom se obezbjeđuje da proizvođači zvanične statistike u Crnoj Gori rade i sarađuju u skladu sa međunarodnim principima kvaliteta statističkog sistema.
U skladu sa Deklaracijom kvaliteta ESS, članom 338 Ugovora o funkcionisanju EU, Regulativom 759/2015 i 223/2009 i Kodeksom prakse Evropske statistike usvojena su sljedeća dokumenta:
1. Strategija kvaliteta Uprave za statistiku
2. Vodič za implementaciju Strategije kvaliteta u Upravi za statistiku;
3. Implementacioni plan |
| 11. Upravljanje kvalitetom statističkih podataka Vrh |
| 11.1. Obezbjeđivanje kvaliteta: |
Uprava za statistiku se opredijelila za implementaciju elemenata TQM (Total quality management) modela koji podstiče razvoj i unapređenje funkcionisanja:
- institucije,
- proizvodnje rezultata zvanične statistike i
- pojedinca.
U srednjem roku Uprava za statistiku se opredijelila za implementaciju TQM modela kroz sledeće ciljeve:
1. Stroga posvećenost korisnicima i ostalim zainteresovanim stranama,
2. Kvalitetni statistički procesi i proizvodi,
3. Profesionalna orijentacija zaposlenih,
4. Stalna unapređenja,
5. Smanjenje opterećenja izvještajnih jedinica. |
| 11.2. Procjena kvaliteta: |
Nije dostupno. |
| 12. Značaj statističkih podataka Vrh |
| 12.1. Potrebe korisnika: |
Međunarodni korisnici:
- Eurostat
- Svjetska banka
- UN organizacije
- Međunarodni monetarni fond
Nacionalni korisnici:
- Ministarstva i drugi organi javne uprave
- Lokalne samouprave i drugi organi lokalne uprave
- Centralna banka
- nevladine organizacije
- studenti
- istraživači
- mediji |
| 12.2. Zadovoljstvo korisnika: |
Uprava za statistiku je usvojila Strategiju upravljanja kvalitetom, Vodič za implementaciju Strategije upravljanja kvalitetom, kao i Implementacioni plan za sprovođenje politike kvaliteta.
U cilju mjerenja stepena do kojeg ispunjava svoje obaveze prema korisnicima i u sklopu nove politike kvaliteta, Uprava za statistiku je sprovela istraživanje o zadovoljstvu korisnika. Rezultati istraživanja dostupni su na web stranici Uprave za statistiku, link: http://monstat.org/userfiles/file/KVALITET/2020/2_%20Izvjestaj%20o%20zadovoljstvu%20korisnika.pdf |
| 12.3. Potpunost podataka: |
Podaci koji se prikupljaju ovim istraživanjem određeni su metodologijom istraživanja koja je definisana uredbama EU-a i metodološkim standardima Eurostata koji se odnose na istraživanje EU-SILC. |
| 13. Tačnost i pouzdanost statističkih podataka Vrh |
| 13.1. Opšta procjena: |
Anketa o dohotku i uslovima života je istraživanje zasnovano na uzorku, te shodno tome rezultati koji se dobijaju na bazi uzorka podložni su uobičajenim vrstama grešaka u vezi sa tehnikama uzorkovanja i intervjuima. Greške su: greške uzorkovanja, neuzoračke greške, greške mjerenja, procesuiranja i neodaziva. |
| 13.2. Greška uzorka: |
Anketa o dohotku i uslovima života je kompleksno istraživanje koje uključuje različiti dizajn uzorka u različitim zemljama. Da bi se uskladile i napravile greške uzorkovanja koje su uporedive među zemljama, Eurostat je izabrao da primenjuje tehniku "linearizacije" u kombinaciji sa "konačnim klasterom" za procjenu varijanse. Pristup "konačnog klastera" je pojednostavljivanje koje se sastoji u izračunavanju varijanse, uzimajući u obzir samo varijacije između ukupno primarnog uzorkovanja jedinice (PSU).
Prema karakteristikama i dostupnosti podataka za različite zemlje koristile su se različite varijable za određivanje stratuma i klastera. Za dizajn uzorka Monstat koristi dvoetapni stratifikovani uzorak DB050 (primary strata) za određivanje stratuma i DB060 (PSU) za određivanje klastera. |
| 13.3. Ne-uzorkovana greška: |
Postoje četiri vrste neuzoračkih grešaka:
1) Greške obuhvata - greške koje se javljaju između ciljne populacije i okvira uzorka.
2) Greške mjerenja - greške koje se javljaju u vrijeme prikupljanja podataka. Izvor ovih grešaka može biti informacioni sistem, anketar ili način prikupljanja podataka.
3) Greške pri obradi - greške koje su nastale nakon prikupljanja podataka, npr. greške pri unosu, editovanju i ponderisanju.
4) Greške neodaziva - greške koje su nastale usled neuspješnog pokušaja dobijanja željenih informacija od izvještajne jedinice. Mogu biti dva glavna tipa greške neodaziva:
- neodaziv jedinice - odsustvo informacije cijele uzoračke jedinice (domaćinstva ili lica) i
- neodaziv na stavku - uzoračka jedinica je uspješno kontaktirana, ali nisu dobijene sve potrebne informacije. |
| 14. Pravovremenost i tačnost objavljivanja podataka Vrh |
| 14.1. Pravovremenost: |
Preliminarni podaci se objavljuju 16 mjeseci nakon završenog referentnog perioda. Konačni podaci se objavljuju 28 mjeseci nakon završenog referentnog perioda. Pravovremenost konačnih podataka: T+28 mjeseci nakon završenog referentnog perioda. |
| 14.2. Tačnost: |
Indikator tačnosti predstavlja vremensku razliku između stvarne objave podataka i planirane objave podataka. Rokovi za objavljivanje Ankete o dohotku i uslovima života su definisani u skladu sa Kalendarom objavljivanja statističkih podataka i ti rokovi za publikovanje saopštenja se poštuju.
Indikator TP3 (tačnost) je 0, tj. nema razlike između planirane i stvarne objave podataka, što znači da su podaci objavljeni u skladu sa Kalendarom objave podataka. |
| 15. Koherentnost i uporedivost statističkih podataka Vrh |
| 15.1. Geografska uporedivost: |
Indikatori dobijeni na osnovu podataka iz Ankete o dohotku i uslovima života u potpunosti su uporedivi sa odnosnim pokazateljima u zemljama EU, odnosno sa svim zemljama koje koriste istu metodologiju za mjerenje siromaštva koja je harmonizovana sa standardima EU. |
| 15.2. Vremenska uporedivost: |
Podaci Ankete o dohotku i uslovima života su u potpunosti uporedivi tokom vremena i dostupni su od 2013. do 2020. godine na sajtu MONSTAT-a u dijelu Podaci, link:
https://www.monstat.org/cg/page.php?id=1673&pageid=1673 |
| 15.3. Domen usklađenosti: |
Nije dostupno. |
| 15.4. Interna usklađenost: |
Nije dostupno. |
| 17. Revizija statističkih podataka Vrh |
| 17.1. Politika revizije: |
Uprava za statistiku je usvojila politiku revizije i ista je dostupna na web sajtu http://www.monstat.org/cg/page.php?id=1493&pageid=1493 |
| 17.2. Praksa revizije: |
Nije dostupno. |
| 18. Obrada statističkih podataka Vrh |
| 18.1. Izvor podataka: |
Anketa o dohotku i uslovima života je istraživanje bazirano na uzorku. Okvir za izbor uzorka domaćinstava je Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2011. godine. Uzorak domaćinstava je dvoetapni uzorak stratifikovan po teritoriji (sjever, centar, jug i Podgorica) i tipu naselja (gradsko, ostalo), pri čemu su jedinice prve etape popisni krugovi, a jedinice druge etape domaćinstva. Uzorak na godišnjem nivou je oko 5 663 domaćinstava. Zamjene domaćinstava nijesu dozvoljene.
Uzorak prati rotacionu šemu, što podrazumijeva da određeni broj domaćinstva ostaje u uzorku (tj. mogu biti anketirana) četiri uzastopne godine. Ukupan uzorak za svaku godinu podijeljen je u četiri nezavisna i nepreklapajuća poduzorka - panela tzv. rotacione grupe, jednake po veličini i dizajnu uzorka koji reprezentuje cijelu populaciju. Svake godine jedna rotaciona grupa iz prethodne godine se isključuje iz uzorka i nova rotaciona grupa se uključuje u uzorak. |
18.2. Učestalost (frekvencija)
prikupljanja podataka: |
Jednom godišnje u trajanju od dva mjeseca (sredina Juna do sredine Avgusta). |
| 18.3. Prikupljanje podataka: |
Prikupljanje podataka u istraživanju Anketa o dohotku i uslovima života vrši se metodom intervjua "lice u lice", korišćenjem papirne verzije upitnika (PAPI metod anketiranja). |
18.6 Prilagođavanje
podataka: |
Nije relevantno. |
