| Kategorija: | Ekonomske statistike |
| Oblast: | Strukturne poslovne statistike |
| Istraživanje / popis: | Godišnje strukturalno istraživanje o poslovanju preduzeca |
Napomena: Ukoliko imate neko pitanje u vezi metapodataka, obratite se nadležnima u MONSTAT-u.
| 1. Kontakt podaci Vrh | |
| 1.1. Nadležna organizacija: | Uprava za statistiku Crne Gore - MONSTAT |
| 1.2. Nadležna organizaciona jedinica: |
Odsjek poslovnih statistika, statistike stranih filijala i strukturne biznis statitsike |
| 1.5. Adresa kontakta: | IV Proleterske br. 2, 81000 Podgorica Crna Gora |
| 2. Podaci o ažuriranju metapodataka Vrh | |
| 2.1. Datum poslednje potvrde validnosti: |
|
| 2.2. Datum poslednje diseminacije: |
29/12/2023 |
| 2.3. Datum poslednjeg ažuriranja: |
23/9/2020 |
| 3. Prezentacija statističkih podataka Vrh | |
| 3.1. Opis podataka: | Cilj istraživanja strukturne biznis statistike je da opiše ekonomiju preko posmatranja aktivnosti jedinica uključenih u ekonomsku aktivnost. Svrha ovog istraživanja je obračun indikatora potrebnih za analizu strukture djelatnosti preduzeća, strukture inputa i outputa u proizvodnom procesu, poslovnog uspjeha i konkurentnosti ekonomskih subjekata na određenom nivou djelatnosti. |
| 3.2. Klasifikacije koje se koriste u istraživanju / popisu: |
KD 2010 koja je usklađena sa Evropskom klasifikacijom djelatnosti NACE Rev 2. |
| 3.3. Sektori obuhvaceni istraživanjem / popisom: |
Ovo istraživanje obuhvata sve privredne subjekte koji su aktivni u referentnom periodu. U skladu sa Regulativama SBS istraživanja obuhvataju se sva preduzeća koja su po Klasifikaciji djelatnosti KD 2010, registrovana u sektore: Vađenje rude i kamena - oblast 05-09 ; Prerađivačka industrija - oblast 10-33 ; Snabdijevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija - oblast 35 ; Snabdijevanje vodom, upravljanje otpdanim vodama, kontrolisanje procesa uklanjanja otpada i slične aktivnosti - oblast 36-39 ; Građevinarstvo - oblast 41-43 ; Trgovina na veliko i trgovina na malo i popravka motornih vozila i motocikala - oblast 45-47 ; Saobraćaj i skladištenje - oblast 49-53 ; Usluge smještaja i ishrane - oblast 55-56 ; Informisanje i komunikacije - oblast 58-63 ; Poslovanje nekretninama - oblast 68 ; Stručne, naučne i tehničke djelatnosti - oblast 69-75 ; Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti - oblast 77-82 ; Obrazovanje - oblast 85 ; Zdravstvo i socijalna zaštita - oblast 86-88 ; Umjetnost, zabava i rekreacija - oblast 90-93 i Ostale uslužne djelatnosti - oblast 94-96 . |
| 3.4. Statistički pojmovi koji se javljaju u istraživanju / popisu: |
Istraživanjem Strukturne biznis statistike se prikupljaju i obračunavaju podaci o tržišnoj ekonomiji koji su međunarodno uporedivi. Promet obuhvata sve fakturisane obaveze i poreze na dobra ili usluge u jedinici, izuzimajući porez na dodatu vrijednost (PDV). Nabavke dobara i usluga obuhvataju vrijednost svih dobara i usluga nabavljenih tokom obračunskog perioda za preprodaju ili potrošnju u proizvodnom procesu. Troškovi materijala obuhvataju troškove materijala za izradu i troškove režijskog materijala, troškove ostalog materijala i energenata koji se direktno uključuju u proizvod i u njegovu cijenu koštanja. Sredstva ukupno predstavljaju zbir svih obrtnih sredstava: gotovina i gotovinski ekvivalenti +kratkorocna potraživanja + zalihe. Vrijednost proizvodnje mjeri stvarno proizvedenu koli?inu dobara i usluga u jedinici, zasnovanu na prodajama, uključujući promjene u zalihama dobara i usluga kao i njihovu preprodaju. Međufazna potrošnja po nabavnim cijenama je vrijednost proizvoda i usluga koji se transformišu, koriste ili troše u procesu proizvodnje. Bruto dodata vrijednost predstavlja razliku između bruto vrijednosti proizvodnje i intermedijalne (medjufazne) potrošnje. Bruto investicije u materijalna dobra su investicije tokom referentnog perioda u sva materijalna dobra. Obuhvataju se nova i postojeća materijalna kapitalna dobra, bilo da su kupljena od trecih lica ili proizvedena za sopstvenu upotrebu, a koja imaju vijek upotrebe duži od jedne godine. |
| 3.5. Statistička jedinica: | Jedinice statističkog posmatranja za koje se proizvode podaci su preduzeća koja su u Statističkom biznis registru razvrstana u sektorima B do S, KD 2010 |
| 3.6. Statistička populacija: | Izvještajne jedinice su privredni subjekti. |
| 3.7. Referentna oblast: | Podaci se odnose na čitavu teritoriju Crne Gore. |
| 3.8. Vremenska pokrivenost: | Podaci su dostupni od referentne 2008. godine. |
| 3.9. Osnovni (bazni) period: | Nije relevantno. |
| 4. Mjerna jedinica Vrh | |
| 1000 EUR. | |
| 5. Referentni period Vrh | |
| Kalendarska godina. | |
| 6. Institucionalno ovlašćenje Vrh | |
| 6.1. Pravni akti i drugi dogovori: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike (Sl.list Crne Gore br. 18/12 i 47/19) definisane su odredbe za prikupljanje, obradu i diseminaciju podataka. Zakon pruža Upravi za statistiku pravno ovlašćenje da prikuplja i pristupa podacima potrebnim za sprovodenje Programa i Godišnjeg plana. Zakon daje prioritet upotrebi administrativnih podataka, kao i pravo pristupa individualnim podacima koji su rezultat istraživanja ostalih proizvođača zvanične statistike. Kao dopuna zakonskim odredbama, Uprava za statistiku je potpisala više memoranduma o saradnji sa imaocima administratvnih podataka. |
| 6.2. Dijeljenje podataka: | Potpisani Sporazumi o saradnji sa proizvođačima zvanične statistike: 1. Upravom carina; 2. Poreskom upravom; 3. Ministarstvom finansija; 4. Centralnom bankom Crne Gore; 5. Trilateralni sporazum (MONSTAT, Ministarstvo fnansija i CBCG). Međunarodne institucije: 1. EUROSTAT; 2. UN organizacije; 3. MMF; 4. Svjetska banka. |
| 7. Povjerljivost statističkih podataka Vrh | |
| 7.1. Povjerljivost - politika: | članovi 53-60 Zakona o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12 i 47/19) daju okvir za zaštitu, korišćenje i prenos povjerljivih podataka. Uprava za statitistiku je izradila dva sveobuhvatna Pravilnika koji pokrivaju procedure za zaštitu ličnih podatka, kao i vođenje pojedinačnih evidencija. U cilju realizacije zakonskog okvira o funkcionisanju bezbjednosnog sistema i statističke povjerljivosti usvojen je Pravilnik o čuvanju statističkih podatka kojim se uređuje način, vrijeme, tehnički uslovi i organizacija čuvanja statističkih podataka, radi sprečavanja njihovog uništavanja, otuđivanja i neovlašcenog korišćenja, kao i Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja evidencije o korisnicima individualnih statističkih podataka kojim se propisuje sadržaj i način vođenja evidencije o korisnicima individualnih statističkih podatka. članom 59 pristup povjerljivim podacima zvanične statistike ograničen je na lica koja obavljaju poslove i zadatke kod proizvođača zvanične statistike i do stepena u kojem su ti podaci neophodni za proizvodnju zvanične statistike. Lica koja obavljaju poslove i zadatke kod proizvođača zvanične statistike dužna su da potpišu Izjavu o poštovanju principa povjerljivosti. Zakon o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike je u skladu sa Regulativom 223/2009 i Regulativom (EU) 2015/759 od 29. aprila 2015. godine koje regulišu i odredbe povjerljivosti. Vlada Crne Gore je usvojila Izjavu o posvećenosti povjerenju u zvaničnu statistiku Crne Gore (Commitment of Confidence). |
| 7.2. Povjerljivost - tretman podataka: |
Odnos prema povjerljivim podacima: Shodno članu 56. Zakona o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike, individualni podaci o fizičkim ili pravnim licima su povjerljivi i predstavljaju službenu tajnu. Shodno članu 57. povjerljivi podaci biće korišćeni isključivo za statističke svrhe i biće iskazani u zbirnom obliku. |
| 8. Pravila diseminacije Vrh | |
| 8.1. Kalendar objavljivanja podataka: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12 i 47/19) se propisuje da proizvođači zvanične statistike pripremaju, ažuriraju i objavljuju Kalendar objavljivanja statističkih podataka. Objavljuje se na internet stranici Uprave za statistiku najkasnije do 20. decembra za narednu godinu, za sve proizvođače zvanične statistike koji uključuje datume objavljivanja statističkih podataka. Svaka promjena u datumu objavljivanja u Kalendaru objavljuje se unaprijed u skladu sa Procedurom o neplaniranim revizijama. |
| 8.2. Pristup kalendaru (link ili referenca): |
http://www.monstat.org/cg/page.php?id=12&pageid=12 |
| 8.3. Korisnički pristup: | Opšti cilj proizvođača zvanične statistike jeste zadovoljenje potreba svojih korisnika i da na razumljiv način učini dostupnim svim korisnicima statističke podatke u isto vrijeme i pod istim uslovima. Uprava za statistiku je u obavezi da proizvodi i vrši diseminaciju zvanične statistike na objektivan, transparentan i profesionalan način, tako da svi korisnici budu ravnopravno tretirani. |
| 9. Učestalost (frekvencija) diseminacije Vrh | |
| Podaci o poslovanju preduzeća se objavljaju godišnje, kraj oktobra za prethodnu godinu. Podaci se dostavljaju Eurostatu u skladu sa Kalendarom dostavljanja podataka koji iznosi T+18 mjeseci od kraja referentne godine. | |
| 10. Dostupnost i jasnoca Vrh | |
| 10.1. Štampana izdanja: | Podaci dobijeni Strukturalnim istraživanjem o poslovanju preduzeća objavljuju se svake godine u vidu saopštenja: https://www.monstat.org/cg/page.php?id=365&pageid=67. |
| 10.2. Publikacije: | Uprava za statistiku objavljuje sljedeće redovne publikacije: 1. Statistički Godišnjak; 2. Crna Gora u brojkama 3. Mjesečni statistički pregled; Sve publikacije koje objavljuje Uprava za statistiku dostupne su na sljedećem linku: http://monstat.org/cg/publikacije.php. |
| 10.3. Onlajn baza podataka: | On line baza podataka za Strukturalnim istraživanjem o poslovanju preduzeća je dostupna na sljedećem linku: http://monstat.org/cg/pxweb.php. |
| 10.4. Pristup mikro-podacima: | Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12 i 47/19) regulisana su pravila pod kojim spoljni korisnici mogu dobiti pristup individualnim podacima za potrebe istraživanja. članom 58 definisane su vrste naučnih i istraživačkih organizacija koje mogu dobiti takve podatke. Davanje individualnih podatka bez identifikatora moguće je isključivo na pisani zahtjev naučno-istraživačkih ustanova, u svrhu obavljanja naučno-istraživačke djelatnosti, kao i međunarodnih statističkih organizacija i proizvođača statistike iz drugih država. Istraživački subjekt potpisuje Ugovor sa Upravom za statistiku, kao i Izjavu o poštovanju principa povjerljivosti. Proizvođači zvanične statistike vode posebnu evidenciju o korisnicima i o svrsi za koju su statistički podaci dati na korišćenje. |
| 10.5. Drugo: | Podaci dobijeni Strukturalnim istraživanjem o poslovanju preduzeća objavljuju se i na web sajtu Uprave za statistiku u vidu excel tabela u dijelu "Podaci": http://monstat.org/cg/page.php?id=1499&pageid=1499 |
| 10.6. Dokumentacija o metodologiji: |
Metodologija za Strukturalno istraživanje o poslovanju preduzeća dostupna je na web sajtu Uprave za statistiku: http://monstat.org/cg/page.php?id=1272&pageid=67 |
| 10.7. Dokumentacija o kvalitetu: |
Zakonom o zvaničnoj statistici i sistemu zvanične statistike ("Sl.list Crne Gore" br. 18/12 i 47/19) definisana je posvećenost kvalitetu, kojom se obezbjeđuje da proizvođači zvanične statistike u Crnoj Gori rade i sarađuju u skladu sa međunarodnim principima kvaliteta statističkog sistema. U skladu sa Deklaracijom kvaliteta ESS, članom 338 Ugovora o funkcionisanju EU, Regulativom 759/2015 i 223/2009 i Kodeksom prakse Evropske statistike usvojena su sljedeća dokumenta: 1. Strategija kvaliteta Uprave za statistiku 2. Vodič za implementaciju Strategije kvaliteta u Upravi za statistiku; 3. Implementacioni plan |
| 11. Upravljanje kvalitetom statističkih podataka Vrh | |
| 11.1. Obezbjeđivanje kvaliteta: | Uprava za statistiku se opredijelila za implementaciju elemenata TQM (Total quality management) modela koji podstiče razvoj i unapređenje funkcionisanja: - Institucije; - proizvodnje rezultata zvanične statistike; - pojedinca. ? U srednjem roku Uprava za statistiku se opredijelila za implementaciju TQM modela kroz sljedeće ciljeve: - stroga posvećenost korisnicima i ostalim zainteresovanim stranama; - kvalitetni statistički procesi i proizvodi; - profesionalna orijentacija zaposlenih; - stalna unapređenja; - smanjenje opterećenja izvještajnih jedinica. |
| 11.2. Procjena kvaliteta: | Kvalitet se prati u svim fazama proizvodnje podataka, od strane odgovornih statističara, u skladu sa specifikacijom za konkretno istraživanje. S obzirom da se Strukturalno istraživanje o poslovanju preduzeća kompilira iz administrativnih izvora podataka prikupljanje i obrada podataka su predmet ovog nadgledanja. |
| 12. Značaj statističkih podataka Vrh | |
| 12.1. Potrebe korisnika: | Međunarodni korisnici: 1. Eurostat; 2. Svjetska banka; 3. UN organizacije; 4. Međunarodni monetarni fond. Nacionalni korisnici: 1. Ministarstva i drugi organi javne uprave; 2. Lokalne samouprave i drugi organi lokalne uprave; 3. Centralna banka; 4. nevladine organizacije; 5. studenti; 6. istraživači; 7. mediji. |
| 12.2. Zadovoljstvo korisnika: | Uprava za statistiku je usvojila Strategiju upravljanja kvalitetom, Vodič za implementaciju Strategije upravljanja kvalitetom, kao i Implementacioni plan za sprovođenje politike kvaliteta. U cilju mjerenja stepena do kojeg ispunjava svoje obaveze prema korisnicima i u sklopu nove politike kvaliteta, Uprava za statistiku je sprovela istraživanje o zadovoljstvu korisnika. Rezultati istraživanja dostupni su na web stranici Uprave za statistiku, link: http://monstat.org/userfiles/file/KVALITET/2020/2_%20Izvjestaj%20o%20zadovoljstvu%20korisnika.pdf |
| 12.3. Potpunost podataka: | Nije dostupno. |
| 13. Tačnost i pouzdanost statističkih podataka Vrh | |
| 13.1. Opšta procjena: | Nije dostupno. |
| 13.2. Greška uzorka: | Nije relevantno. |
| 13.3. Ne-uzorkovana greška: | Nije dostupno. |
| 14. Pravovremenost i tačnost objavljivanja podataka Vrh | |
| 14.1. Pravovremenost: | Podaci se objavljuju na datum koji je odredjen Kalendarom objavljivanja statističkih podataka - kraj oktobra za za prethodnu godinu. |
| 14.2. Tačnost: | Nije dostupno. |
| 15. Koherentnost i uporedivost statističkih podataka Vrh | |
| 15.1. Geografska uporedivost: | Metodologija istrazivanja je uskladjena sa EU Regulativama, sto omogućava uporedivost između zemalja. |
| 15.2. Vremenska uporedivost: | Podaci po NACE Rev. 2 klasifikaciji dostupni su od 2011. godine. |
| 15.3. Domen usklađenosti: | Nije dostupno. |
| 15.4. Interna usklađenost: | Nije dostupno. |
| 17. Revizija statističkih podataka Vrh | |
| 17.1. Politika revizije: | Uprava za statistiku je usvojila Politiku revizije i ista je dostupna na web sajtu: http://www.monstat.org/cg/page.php?id=1493&pageid=1493. |
| 17.2. Praksa revizije: | Nije dostupno. |
| 18. Obrada statističkih podataka Vrh | |
| 18.1. Izvor podataka: | Najvažniji administrativni izvori podataka su finansijski izvještaji privrednih subjekata i statistički aneks (Poreska uprava). Ostali izvori su statistička istraživanja Monstat-a: -investicije, -istraživanje tržišta rada, -kratkoročne statistike (istraživanja u oblasti građevinarstva, trgovine i industrije) -kao i raspoloživi podaci iz Biznis registra. |
| 18.2. Učestalost (frekvencija) prikupljanja podataka: |
Podaci se prikupljaju godišnje. |
| 18.3. Prikupljanje podataka: | Strukturalno istraživanje o poslovanju preduzeća koristi podatke iz mnogih izvora, administrativnih i raspoloživih statističkih istraživanja. |
| 18.6 Prilagođavanje podataka: |
Nije relevantno. |
| 19. Komentar Vrh | |
